Ostatni raport Międzynarodowej Komisji ds. Kryzysu Klimatycznego nie pozostawia złudzeń. To czerwony alarm dla ludzkości! Czas na działanie jest teraz. Nigdy wcześniej nie byliśmy tak zmotywowani, by działać, a nasi goście nie byli tak świadomi wagi tematu. Staliśmy się społeczeństwem uważnym i czujnym, ale też pozytywnie roszczeniowym. Mamy prawo do produktów spożywczych bez GMO, mamy prawo do czystego powietrza, mamy prawo, by oczekiwać rozwiązań. I coraz większą wagę ma dla nas to, że ktoś nam je dostarczy, bez obowiązku szukania, dowiadywania się, sprawdzania.

Po co certyfikować?

Obietnicą gwarancji realizacji konkretnych zielonych standardów jest certyfikacja ekologiczna. Świadome hotele coraz chętniej sięgają po takie rozwiązanie, rozumiejąc, że to gwarantuje odbiorcy przygotowanie usługi lub produktu w zgodzie z pewnymi normami prośrodowiskowymi, z poszanowaniem zasobów i z troską o wszystkich interesariuszy.

Jeśli więc kwestie eko mają dla konsumenta znaczenie (a ów trend nabiera na sile), wybierze on ten produkt, do którego ma pewność, że jest eko. Certyfikat daje gwarancję, że dana rzecz została wyprodukowana w sposób przyjazny środowisku. Nabywca bez weryfikacji wie, że produkt EcoCert jest w co najmniej w 95% pochodzenia naturalnego, że kosmetyk CrueltyFree zapewnia, że ani produkt, ani składniki użyte do jego produkcji nie były testowane na zwierzętach lub że ma do czynienia z żywnością ekologiczną, jeśli etykieta ma znak zielonego unijnego liścia. 

Certyfikacja ekologiczna dla obiektów hotelowych jest zatem jasną, czytelną instrukcją, że produkt, budynek lub usługa są przyjazne dla środowiska. Jest też sposobem komunikacji, że hotel obiekt spełnia standardy związane ze zużyciem wody, energii lub/i działaniami prośrodowiskowymi pracowników. Posiadana certyfikacja wpływa na podwyższenie wartości obiektu hotelowego i pozytywny wizerunek jako hotelu eko.

Nad uwypukleniem tych właśnie aspektów pracują w chwili obecnej portale i przeglądarki rezerwacyjne. Booking.com umożliwia gościom przejrzenie zrównoważonych praktyk i certyfikacji w zakładce w treści oferty hotelu. Expedia umieszcza informacje na temat certyfikacji ekologicznej na profilu obiektu. Google natomiast oznacza już na etapie wyszukiwania certyfikowane dowolnym standardem hotele zielonym liściem. Posiadanie certyfikatu staje się więc elementem przewagi konkurencyjnej, ukazując hotel jako świadomy obecnych wyzwań środowiskowych, dbający o planetę i taki, dla którego ludzie są ważni.

Proces certyfikacji

Proces certyfikacji w hotelu w przypadku każdego jednego certyfikatu wygląda dość podobnie – w dużym uproszeniu hotel zgłasza się do firmy certyfikującej, po konsultacji z prowadzącym proces otrzymuje informacje na temat wymagań, na ich podstawie przygotowuje się do wypełnienia kryteriów i gdy już jest gotowy do przejścia weryfikacji – podejmuje się ostatecznego sprawdzianu.

Całość zależy jednak od określania przedmiotu certyfikacji. W Polsce dostępnych jest wiele certyfikacji obiektowych, tylko kilka z nich jest wybieranych przez hotelarzy. Są wśród nich LEED, BREEAM, GREEN KEY i EU ECOLABEL. Dwa pierwsze certyfikaty odnoszą się bardziej do weryfikacji budynku, jego elementów technicznych, infrastrukturalnych i środowiskowych, związanych z samą strukturą obiektu. Dwa kolejne są certyfikatami skupionymi na kwestiach związanych z operacyjnością jego użytkowników.

LEED i BREEAM

Według WHO spędzamy w pomieszczeniach ponad 90% swojego życia, dlatego wszelkie elementy powinny zostać dobrze aranżowane. Do tego właśnie wpływu środowiskowego obiektów budowlanych i infrastrukturalnych na człowieka i przyrodę odnoszą się certyfikaty LEED i BREEAM.

Dotykają wielu aspektów – środowiskowych, ekonomicznych, technologicznych. Dla hoteli nowobudowanych najlepiej rozpocząć certyfikację od momentu postawienia pierwszej kreski w projekcie (BREAM New Construction, LEED New Construction). Istnieją też specjalne wersje certyfikacji dla obiektów już istniejących (BREEAM In-Use, LEED EBOM – ExistingBuildings: Operation&Maintenance).

LEED i BREEAM jest obiektywnym potwierdzeniem, że nowa inwestycja lub obecny już budynek został zbudowany lub zmodernizowany za pomocą ekologicznych materiałów, zoptymalizowany pod względem zużycia wody i energii, zapewnia komfort użytkowania jego mieszkańcom i pracownikom.

Różnice między wspomnianymi certyfikatami są przede wszystkim formalne. Proces certyfikacji w obu przypadkach jest jednak podobny i może trwać nawet kilka lat (od koncepcji do pozwolenia na użytkowanie), wymaga wielu starań i nakładów finansowych. Polega też na ścisłej współpracy z asesorem, czyli doświadczonym konsultantem na każdym etapie realizacji. Mimo to wiele hoteli podejmuje wyzwanie, zmniejszając w ten sposób negatywny wpływ na środowisko naturalne w całym cyklu życia budynku i podwyższając jego wartość inwestycyjną.

Cytując dyrektora Działu Budownictwa Ekologicznego w Sweco, Marcina Gawrońskiego: „Certyfikacje wielokryterialne są rozpoznawalnymi międzynarodowo metodami oceny budynków. Mają one swoją wartość dla funduszy inwestycyjnych, są też elementem realizacji polityk środowiskowych i celów zrównoważonego rozwoju organizacji oraz raportowania pozafinansowego ESG. Zapewne niebawem staną się także rozpoznawalne wśród gości, którzy już teraz deklarują chęć spędzenia kolejnych wakacji w bardziej ekologiczny sposób”.

Koszt certyfikacji składa się z kilku czynników. Pierwszy z nich to wynagrodzenie dla konsultanta, jako osoby, która wspiera inwestora i zespół projektowy w decyzjach od początku do końca. Drugi to opłata dla jednostki certyfikującej, uzależniona od powierzchni budynku. Trzeci element to dodatkowe analizy specjalistyczne – np. światła dziennego, przeciwpowodziowe, transportowe. Ostatni składnik to tzw. hard costs – koszty dodatkowych rozwiązań, które hotel chciałby zaimplementować (dla nowych budynków to np. zawory elektromagnetyczne w toaletach czy system wykorzystania wody szarej i/lub deszczowej, dla istniejących – wymiana armatury czy oświetlenia). Dwa ostatnie elementy to koszty nieobowiązkowe, ale warto je dodać, by uzyskać wyższy poziom certyfikacji.

W Polsce certyfikacje uzyskały hotele: 

• BREEAM: Novotel Gdańsk Marina, Ibis Styles Warszawa Centrum, Mercure Hotel Kraków Centrum, Ibis Gdańsk Stare Miasto, Andel’s Hotel Kraków, InterContinental Warszawa, Crown Plaza / The Warsaw Hub, Radisson Blue Hotel Kraków, Hilton Garden Inn – Kraków, Sheraton Grand – Kraków, NYX Hotel Warsaw.
• LEED: Nobu Hotel – Warszawa, The Bridge Wrocław, Hotel Holiday Inn Gdańsk, Holiday Inn Warsaw City Centre, The Westin Warsaw, Hampton by Hilton Warsaw City Centre, Gdynia Waterfront – Countryard Marriott, Motel One Warszawa-Chopin, Four Points by Sheraton – Warszawa.

Otrzymanie przez hotel wyróżnień związanych z infrastrukturą budynku nie wyklucza możliwości starań o certyfikację prośrodowiskową związaną z działaniami operacyjnymi. Budynek po wybudowaniu jest bowiem na tyle ekologiczny, na ile ekologiczni są jego użytkownicy. Wśród wybieranych w Polsce ogólnokrajowych certyfikacji odnoszących się do wdrażania usprawnień w użytkowaniu obiektu, optymalizacji działań operacyjnych, wysokich standardów usług i dobrych praktyk stosowanych przez pracowników hotelu są Green Key i EU Ecolabel.

Green Key

Certyfikat Green Key International to globalny standard dążenia do doskonałości w kwestiach odpowiedzialności za środowisko i zrównoważone działania w branży turystycznej. Jest to zobowiązanie obiektów hotelowych, że spełniają określone kryteria. Wyróżnienie Green Keyzostało określone przez Foundation for EnvironmentalEducation, jednostkę certyfikującą z siedzibą w Danii, jako obietnicę złożoną przez hotel swoim gościom, że została podjęta decyzja działania na rzecz środowiska. Nie chodzi bowiem wyłącznie o obecne działania, ale też o proces i zobowiązanie do podejmowania dalszych kroków.

Program został zainicjowany w 1994 r. Od tego czasu Green Key certyfikowało 3200 obiektów hotelowych w 65 krajach. Polska jednostka certyfikująca w Polsce, Fundacja dla Edukacji Ekologicznej, ma w swoim portfolio też inne znane certyfikacje – m.in. Blue Flag, Eco Schools oraz Green Office.

Mimo wysokich rygorystycznych kryteriów, które należy spełnić podczas certyfikacji, brane są też pod uwagę indywidualne cechy hotelu i charakterystyczne dla niego możliwości. Dlatego do Green Key dołączają różne typu obiektów: hotele, hostele, aparthotele, kempingi, parki wakacyjne, centra konferencyjne, restauracje i atrakcje. Koszt certyfikacji waha się w zależności od wielkości obiektu między 500 a 1000 euro.

Weryfikacja hotelu dotyczy kwestii związanych z dobrymi praktykami we wszystkich obszarach funkcjonowania hotelu – od oszczędności związanych z wodą i energią elektryczną i wymaganiami technicznymi, poprzez utrzymanie standardów dotyczących gospodarowania odpadami i znajdowanie przyjaznych środowisku alternatyw dla chemii hotelowej, po działania edukacyjne na rzecz gości, pracowników i dostawców, a także współpracy ze społecznością lokalną i poszukiwanie partnerstw dla klimatu. Część certyfikacji dotyczy też sposobów na podnoszenie świadomości, wprowadzaniu przyjaznych dla środowiska działań operacyjnych, poszukiwania nowych rozwiązań, wspierania pracowników w działaniach prośrodowiskowych i dążenie do zmiany w otoczeniu.

Po przejściu certyfikacji obiekt hotelowy otrzymuje dostęp do zestawu narzędzi pomocnych w zrównoważonym zarządzaniu, takich jak kalkulator śladu węglowego i śladu wodnego oraz zestaw dobrych praktyk – pomocnych wskazówek i szablonów, które mogą wesprzeć hotel w poprawie efektywności środowiskowej.

W Polsce certyfikację otrzymały: Radisson Hotel &Suites, Radisson Centrum Warsaw, Radisson Blu Hotel Krakow, DoubleTree by Hilton Hotel Wroclaw oraz obiekt Przy Termach w Bańskiej Niżnej, 70 m od Term Szaflary. Do certyfikacji przygotowuje się NYX Hotel Warsaw i Sheraton Grand Warsaw. Certyfikatem Green Key w kategorii atrakcji turystycznych może pochwalić się także Muzeum Śląskie.

EU Ecolabel

EU Ecolabel to europejski znak ekologiczny, stworzony i rozwijany przez Unię Europejską od 1992 r. Jego pojawienie się na rynku miało na celu zachęcenie przemysłu do wprowadzenia na rynek wyrobów i usług bardziej przyjaznych dla środowiska. W Polsce znany jest z tekstyliów, detergentów, farb i lakierów, papieru i kosmetyków. Certyfikacja jest także przyznawana usługom zakwaterowania turystycznego. Ubiegać się o niego mogą różnej wielkości hotele, obiekty rekreacyjne i sportowe, centra konferencyjne, kempingi, pensjonaty czy gospodarstwa agroturystyczne. Jednostką właściwą, która prowadzi proces oceny w Polsce, jest Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A.

Warunkiem wstępnym do przejścia weryfikacji jest spełnienie unijnych i lokalnych przepisów ustawowych i wykonawczych dotyczących efektywności energetycznej i izolacji termicznej, zasobów wodnych, uzdatniania wody i odprowadzania ścieków (w tym toalet chemicznych), zbierania i usuwania odpadów, konserwacji i serwisowania wyposażenia, warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wszelkich innych właściwych przepisów ustawowych i wykonawczych dotyczących ochrony krajobrazu i różnorodności biologicznej, a także kwestii zgodności z przepisami prawa pracy.

Docelowa certyfikacja opiera się na kryteriach ekologicznych publikowanych w ramach decyzji Komisji Europejskiej. Dotyczy ona wielu aspektów działalności obiektu hotelowego – od kwestii związanych z tworzeniem polityki środowiskowej, planu działań i edukacji pracowników i gości hotelowych, poprzez tematy energii, ogrzewania, zużycia wody, odpadów, promocji ekologicznych środków transportu, efektywności sprzętowej, po wybór detergentów, papieru i tekstyliów.

Program certyfikacji skupia się na podejściu opartym na cyklu życia wyrobów i usług (tzw. LCA). Oznacza to, że wszystkie certyfikowane usługi zostały zaprojektowane tak, by w ciągu całego cyklu życia ograniczyć do minimum ich oddziaływanie na środowisko. W ten sposób certyfikat gwarantuje, że najlepsze decyzje dla środowiska obejmują każdy etap działalności hotelu. 

Proces weryfikacji polega na tym, że spełnione muszą zostać wszystkie kryteria obowiązkowe, a za każde zakwalifikowane kryterium fakultatywne otrzymuje się punkty. Certyfikację uzyskuje się po osiągnięciu wystarczającej ich liczby. Koszt certyfikacji w przypadku usług zakwaterowania turystycznego to opłata za rozpatrzenie wniosku, inspekcję w miejscu świadczenia usługi (zgodnie z cennikiem Jednostki Właściwej, czyli dla Polski PCBC S.A.) oraz w przypadku pozytywnej decyzji w sprawie certyfikacji opłata roczna. Szczegółowe koszty udostępniane są po złożeniu wniosku i zależą od wielkości przedsiębiorstwa oraz wdrożonych systemów zarządzania środowiskowego(EMAS lub ISO 14001).

Certyfikację EU Ecolabel mają Scandic Gdańsk i Scandic Wrocław.

Według Google Trends od marca 2020 r. liczba wyszukiwań hasła „green hotel” wzrosła czterokrotnie. Coraz bardziej uważni konsumenci poszukują informacji na temat zielonych hoteli na własną rękę. Certyfikacja wydaje się jasnym znakiem dla odbiorców, będącym kluczem dla zrozumienia, zaufania i wiedzy na temat podejmowanych przez obiekt działań w oparciu o obiektywne kryteria.

Jednocześnie biznes poszukuje dostawców, którzy są w stanie sprostać ich wymogom dotyczącym łańcucha dostaw, a zatem takich hoteli, które mogą w szybki i miarodajny sposób zagwarantować, że ich technologie, infrastruktura i działania operacyjne są spójne z deklaracjami.

Certyfikacja jest więc potwierdzeniem zdanego egzaminu z wysokiej świadomości ekologicznej i gwarancją najwyższych standardów prośrodowiskowych. A te wartości zdają się obecnie kluczowe dla każdej firmy, która chce odnieść długoterminowy sukces na rynku.